CHEGADA DO POLBO AO INTERIOR, DE DÉCIMO A FESTA:

Para chegar á orixe e momento actual de festas e ao oficio de “pulpeiras” e “pulpeiros”, claramente dende un punto de vista socio-gastronómico, é necesario remontarse á vida relixiosa do século XII no municipio de Cea en Ourense, onde se sitúa o chamado “Escouredo Galego”, un mosteiro cisterciense dende o 1140, anteriormente fundado por monxes beneditinos en 1137, chamado Santa María de Oseira.
Grazas á rigorosa documentación dos propios fundadores desta orde, temos constancia de todo o acontecido naqueles tempos, tempos nos que o poder de relixiosos e nobres decidían o destino do resto, a iso podemos sumar a versión oral popular sobre a orixe e arraigamento dunha cultura arredor do Polbo.
De aquí xorde o nome dun nobre, Diego Arias, figura relevante na historia da exaltación do polbo. Este nobre valente capitán e servidor da raíña Dona Pega, recibe da coroa, polos seus leais servizos, o Couto de Marín, alí retirado paso a maior parte da súa vida, ata que apesarado pola morte da súa esposa, busca sosego e libremente ordénase monxe neste mosteiro cara ao 1150, renunciando a todos os seus bens como a orde do Císter obriga, pasando a ser da abadía de Oseira, con todo o que iso implica. Pouco despois o cabaleiro arrepentido entra nun longo litixio para recuperar os seus bens, sen éxito, sendo confirmado polo mesmo rei Alfonso VII, que certifica a pertenza da parroquia costeira a Oseira.
Así os monxes cistercienses recibían dos parceiros dos pobos costeiros os pagamentos polo usufruto das numerosas propiedades pertencentes ao mosteiro (casas, cortiñas, viñas….) non só en diñeiro (reais, marabedís, ducados), senón tamén en especies (cereais, gando, viño ou pesca), entre os que se usaba o Polbo. Sendo entón este cefalópodo pouco valorado gastronómicamente, as súas posibilidades de conservación en seca, semi-seca ou curado facíano unha parte importante para os pagamentos comerciais e diezmos* á igrexa.
*(Diezmos Eclesiásticos, que na etimoloxía cristiá primitiva era a décima parte dos froitos dados en ofrenda polos fieis a Deus, con referencia simbólica aos dez mandamentos).

Outro factor importante a ter en conta, é o interese dos monxes sobre a bisbarra costeira, para as épocas de Advento e Coresma, onde o abastecemento de peixe era necesario, ao non poder comer carne, por iso cara ao ano de 1583 (século XVI) para estas épocas eclesiásticas, establecéronse no porto de Marín prezos máis baixos para o consumo e venda de peixe fresco como congro e pescada, entre os que se incluíu o polbo.
Sendo grandes cantidades de Pulpo o tributo que recibían os monxes dos seus parceiros costeiros, comezaron a repartir o sobrante entre os seus fregueses carballiñenses, para consumo persoal e venda, nacendo así o “Polbo á Feira”, arraigada costume, creando un colectivo profesional dedicado á adquisición directa, transporte e venda preparada do Polbo en festas e feiras, chegando ata os nosos días o antigo oficio das “pulpeiras” e “pulpeiros”.
Partindo dunha feira mensual, que ata entón se viña celebrando en Cea, para comerciar e recadar impostos, concesión outorgada aos monxes polo mesmo rei Sancho IV no ano 1286 (século XIII), os frades viron o beneficio de trasladala, cara ao terceiro terzo do século XVII, ás terras do Mosteiro, instalándose nas beiras do camiño real en Partovía contribuíndo á formación do actual Carballiño, creando así un espazo feiral de importante comercio e onde se desenvolvemento o oficio de “pulpeiras” e “pulpeiros”.

Ver Ahora!

Descobre o Libro Electrónico Oficial dá Festa do Pulpo do Carballiño

Podes descargar a versión para ipad e tamén hai dispoñible a versión para os teus outros dispositivos
Ver Ahora!