Desde o alto da Madanela, montaña de venerada Virxe, con frondosa carballeira e soada romaría, divísase a maior parte da comarca. Orientándonos cara ao Norte, veremos, en lugar destacado, a serra da Martiñá, o teito da comarca, con 1.015 m. no seu cume, no concello de San Cristobo de Cea; o Pico dá Peniza, de 935 m. e o Monte Formigueiros, de 893 m., no concello de Piñor de Cea; tamén observaremos a cima de Ou Uceiro, de 1.003 m., no concello do Irixo. Polo poñente, a serra de Ou Testeiro, co Alto de Ou Paraño, de 876 m. de altitude; na mesma dirección, pero máis ao Sur, Pena Corneira e, ao fondo, a serra de Ou Suido. Son as zonas máis abruptas da comarca, pertencentes aos municipios de San Cristobo de Cea, Piñor de Cea, O Irixo, e Bearíz. Na parte máis setentrional, seguindo o curso dos ríos, alcanzaremos a ver os dominios do concello de Boborás e os municipios considerados de ribeira: Maside, Punxín e San Amaro, con alturas que, xeralmente, non alcanzan o 400 m. Na transición entre ambas as zonas, xusto no medio, podemos contemplar as terras do Carballiño, cunha altitude de 401 m. e cuxa cota máxima é esta en a que nos achamos.
A comarca establece os límites do confín NON. da provincia de Ourense coas provincias de Lugo e Pontevedra. Comprende unha superficie total de 554,4 Km2 e está formada polos nove municipios xa citados: Bearíz, Boborás, O Carballiño, Cea, O Irixo, Maside, Piñor de Cea, Punxín e San Amaro, que albergan unha poboación de 32.280 habitantes, cuxa cabeceira e centro reitor é O Carballiño.

SUPERFICIE E CHAN

O municipio do Carballiño ocupa unha extensión equivalente á décima parte da comarca. En 54,4 km2 distribúense as súas 16 parroquias, incluída a da vila, San Cibrán, que se corresponde co centro urbano e absorbe a maior parte do censo municipal. Os 15 restantes son: Arcos, Banga, Cabanelas, Lobás, Longoseiros (parte pertence a Boborás), Madarnás, Mesego, Mudelos, Partovia, A Piteira, Sagra, Señorín, Seoane, Ou Home e Veiga.

As terras do Carballiño asíntanse sobre unha superficie granítica, predominante nos chans de toda a comarca, aínda que nas zonas máis montañosas hai abundancia de xistos pizarrosos. É, por tanto, unha zona de importancia en produtos de canteira (granito), pero tamén é rica en estaño ( casiterita) e wolframio -Beariz, O Irixo-, e en mispiquel e ouro (ambos os asociados) -Boborás, Piñor, O Irixo, O Carballiño e Maside-. A explotación mineira destes xacementos, con todo, céntrase exclusivamente na extracción de laxas e perpiaño para a construción, a través de canteiras en Ou Testeiro e Boborás.

A terra é aceda, rica en ferro e aluminio, pero carente de arxila, polo que a súa fertilidade resulta limitada, aínda que menos canto máis ao sur. Os chans máis empobrecidos correspóndense cos de montaña, mentres que os das terras de transición resultan óptimos para os cultivos e os bosques autóctonos. O chan dos vales do sur, froito da erosión dos ríos, vese favorecido por un microclima propio das terras de bocarribeira, propiciando a presenza masiva de viñedos.

CLIMA

Non cabe dúbida que nesta latitude a estación máis agradecida desde o punto de vista climático é o verán. Con todo, cos datos meteorolóxicos diante non se pode afirmar que o inverno sexa excesivamente rigoroso, aínda que hai diferenzas significativas das zonas máis montañosas ás de ribeira. O outono e a primavera adoitan presentarse benévolos.
O clima, como corresponde a un lugar de media montaña no interior de Galicia, é húmido, cunha media anual de precipitacións de 1.054,5 mm., repartidas en 130 días, na súa maioría no inverno (38%), pero tamén na primavera (27%), no outono (26%), e mesmo durante o verán (9%). A media de horas anuais de insolación é de 1.257, case o 40% do ano, que se producen na súa maioría nos meses de verán e en menor medida durante a primavera e o outono.
A temperatura media anual é de 12´40 C, sendo xaneiro o mes máis frío, con 5´70 C, e xullo o máis cálido, con 19´90 C. As xeadas aparecen durante 156 días ao ano. Non é frecuente, con todo, que neve, aínda que durante cinco días ao ano, máis ou menos, adoitan cubrirse cun fermoso manto branco os cumes máis pronunciados da comarca, especialmente as da Martiñá e Ou Testeiro.

VEGETACION

Predominan en toda a comarca as árbores de folla perenne, especialmente piñeiros – Pinus Pinaster e Pinus Sylvestris- e eucaliptos, aínda que hai localizadas zonas de especies máis nobres: carballeiras e castiñeiras. O Parque Municipal do Carballiño é, talvez, un dos poucos lugares privilexiados en canto á diversidade de especies arbóreas e de flora en xeral. O recinto, de 32 Ha., está considerado respecto diso como un dos parques máis sobresalientes de Galicia. A flora menor está representada por especies que, como o toxo -toxo- ou a xesta -xesta-, proliferan en abundancia.